'Alle disciplines vanaf de start aan tafel: zo behaalden we een circulaire score van 69% bij ING Rotterdam'
ING
Aan de welbekende Coolsingel in hartje Rotterdam staat sinds een tijdje het eerste circulaire bankkantoor van ING. Het bankkantoor stond er al jaren, maar heeft onlangs een grote circulaire metamorfose ondergaan. Het is nu zelfs het meest duurzame ING bankkantoor van Nederland. Boven in de vergaderruimte zijn Yannic Alidarso (ontwerper en creatief strateeg bij Creneau International) en Eric van Balen (Design Manager bij Zwartwoud) in gesprek over de realisatie van dit indrukwekkende project.
- Projectmanagement
- Productontwikkeling
- Productie
- Turn-key realisatie
- Creneau International
- Klokgroep
- The Good Floor
"Een belangrijke rol voor Zwartwoud ligt in het meedenkend vermogen, ook naar creatieve organisaties toe."
Yannic: Sinds 2015 ben ik betrokken bij ING als ontwerper van destijds het nieuwe bankconcept. In de afgelopen jaren hebben er veel ontwikkelingen plaatsgevonden, zoals het ING paviljoen dat we samen hebben ontwikkeld. En nu deze fantastische plek, dit prachtige circulaire bankkantoor. We spraken met de aangesloten bouwpartijen en ING al een tijdje over het maken van een duurzame switch. Met dit bankkantoor besloot ING die bewuste beweging dan ook echt te gaan maken.
Eric: Ik vond het indrukwekkend, revolutionair eigenlijk zelfs dat ING een club wist samen te stellen met direct een bouwteam. Als je circulair wilt ontwerpen, moet je zorgen dat je alle disciplines al vanaf de start aan tafel hebt. Om te zorgen dat je een goed eindresultaat krijgt. Want je hebt te maken met een nieuwe methodiek van ontwerpen. En daar zijn veel mensen zich nog niet van bewust.
Yannic: Precies. We zaten vroegtijdig met alle disciplines samen, ook met de installateurs bijvoorbeeld. Zo konden we met elkaar het proces bespreken en binnen eigen vakgebied de circulaire mogelijkheden onderzoeken.
Eric: Mensen denken nog veel traditioneel. Het is niet meer zo dat de architect eerst aan zet is en dat wij afwachten. We kijken met elkaar: dit is het concept, hoe gaan we dit aanpakken? Wat hebben we voorradig en wat kunnen we toepassen?
Yannic: Het was een fijn team om dit nieuwe concept samen te ontwikkelen. Iedere discipline heeft binnen zijn/haar gebied het uiterste proberen bij te dragen. Met mijn achtergrond als product ontwerper kan ik aardig gissen wat goede keuzes en materialen zijn, maar ik had goede hulp nodig om dat te kunnen verifiëren. Partijen als Klokgroep en Zwartwoud die oplossingen aandragen, zijn dan belangrijk.
Eric: Een belangrijke rol voor Zwartwoud ligt in het meedenkend vermogen, ook naar creatieve organisaties toe. Het maken van de vertaalslag: wat is haalbaar qua uitvoerbaarheid, qua budget en binnen de tijdspanne? Creneau had perfect uitgewerkte tekeningen en heeft veel kennis van circulaire ontwerpen, dus dat was fijn samenwerken. We blijven met elkaar kijken naar hoe je het mooiste resultaat blijft behouden, ook met alle andere partijen tijdens dit project.
Creneau en Zwartwoud vinden elkaar in de manier van hoe je iets maakt. We delen dezelfde visie.
Yannic: Creneau is nu een jaar of 8 bezig met de beweging naar circulariteit. We hebben daar ook een naam aan gegeven: van esthetiek naar est-ethiek. Omdat je als ontwerper niet meer alleen op esthetiek kunt beoordelen, maar ook ethische waarden moet koppelen.
Eric: Iets wat ik sterk vond aan dit circulaire bankconcept, is dat er is gekeken naar de vraag hoe je zoveel mogelijk lokaal kunt proberen te oogsten. Welke partijen kun je meenemen om tot een goed uitgangspunt te komen? We zitten in Rotterdam en dat heb je meegenomen in het plan. Dat sluit goed aan bij hoe wij projecten starten.
'Met mijn achtergrond als productontwerper kan ik aardig gissen wat goede keuzes en materialen zijn, maar ik had goede hulp nodig om dat te kunnen verifiëren. Zwartwoud kwam met oplossingen en was daarin heel belangrijk.'
'We hadden als bouwteam gehoopt op een percentage van rond de 50%, maar die bleek door alle inspanningen zelfs op 69% te liggen.'
Yannic: ING heeft ons allen tijdens dit project de kans gegeven om die bewuste beweging te maken. Externe partijen zijn aangesloten om alle opties voor ingrepen en hun resultaten onder de loep te nemen en feitelijk te meten. We keken met elkaar telkens naar verschillende opties, bijvoorbeeld: halen we het hout uit Frankrijk en verlijmen we het tot een duoplank, of halen we het uit Breda? Per onderdeel gaven we twee of drie opties die we vervolgens met elkaar hebben gecomponeerd. En zo werden keuzes gemaakt. De metingen werden gedaan aan de hand van het BCI model: building circularity index. We hadden als bouwteam gehoopt op een percentage van rond de 50%, maar die bleek door alle inspanningen zelfs op 69% te liggen. Dat kwam voor ons als een positieve verrassing. Daarnaast hebben we met zijn allen ook een CO2-reductie van 62% weten te realiseren.
Het was voor ING belangrijk dat het ontwerp zo goed mogelijk blijft passen bij het oorspronkelijke concept. Dat was een uitdaging, en voor het ontwerp en de bouw een complexe puzzel die hand in hand moeten gaan. Maar ik heb het idee dat we daar met alle betrokken partijen goed in zijn geslaagd.
Eric: Je ziet goed door de oogharen dat het één merk is. Wat ik een opvallend en mooi detail vind, is het gebruik van de oude kasten. Die zijn verwerkt tot framewerk en onderdelen van de bar. Dat zie je goed in de verwerking.
Yannic: je ziet het kernmateriaal, wat vaak door ontwerpers en meubelmakers wordt gezien als: ‘daar moet nog even een fineerbandje over heen’. Wij hebben dat bewust niet gedaan, zodat je ziet hoe het gemaakt is. Ook dat kan een uitdaging zijn: je wilt als ontwerper en ook als bouwer heel graag het verhaal erachter laten zien, maar het moet wel kwalitatief op het niveau zijn. Hoe geef je dat vorm?
Eric: Ja, dat vind ik wel interessant, wat je nu aankaart. Er moet een ander acceptatieniveau gaan ontstaan betreft de vormgeving, het uiterlijk van de dingen. Want je hebt met een circulaire verbouwing altijd te maken met experiment, maar ook met oud meubilair wat je het liefst weer wilt inzetten. Het is belangrijk om de klant bewust te maken van: let op, we gaan wel oud materiaal herinzetten. Dus je kunt niet verwachten dat iets zo perfect is als je gewend bent.
Yannic: Ik vind de balie een geslaagd voorbeeld, wat nu als wastafelmeubel dient.
Eric: En een leuke: als je gaat toiletteren, was je daarna je handen ineen wasbak gemaakt van een oude balie. Aan die balies hebben wel zo’n 15 jaar lang Rotterdammers aan gestaan om advies te krijgen en nu kunnen ze er hun handen aan wassen.
Yannic: Ik word ook blij van de vloer in de pantry en toiletten. Het is een vloer van The Good Floor, die maken van geoogst plastic een nieuwe vloer. We hebben alle medewerkers van ING Rotterdam uitgenodigd om in de Maas plastic te vissen en dat is verwerkt in deze vloer. De medewerkers konden tijdens de verbouwing komen meekijken en zagen de vloer waar ze zelf voor hadden gevist. Zo creëer je een ambassadeurschap.
Eric: En na gebruik van deze winkel zijn vrijwel alle materialen her in te zetten.
Yannic: Tijdens dit project zijn er best wel wat uitersten gevraagd van alle betrokken partijen. Maar als ik nu zie welke circulaire score we hebben behaald en dat we erin zijn geslaagd een circulair zusje te kunnen creëren van het bestaande concept, dan mogen we daar als groep heel trots op zijn. Iedereen heeft in zijn eigen discipline zo ver mogelijk gekeken.
Eric: Daar sluit ik me helemaal bij aan. Het is revolutionair dat mensen op deze manier los durven te laten en toch ook durven samen te werken. Er moet een samenwerking ontstaan en dat is gelukt. Ik hoop dat dit circulaire proces breder wordt geaccepteerd in de toekomst. Het mooiste zou zijn als het wordt geïmplementeerd in opleidingen: dat je met zijn allen op een nieuwe manier leert denken.
Yannic: De beweging van circulariteit heeft zich bewezen niet iets trendgevoeligs te zijn. Het is niet ‘even’. Ik vind de snelheid waarin er ontwikkelingen plaatsvinden en hoe die zich wortelen in het beroepsveld heel hoopgevend. Het proces heeft alle partijen veel gebracht. Bij toekomstige projecten kunnen we bekijken welke initiatieven we opnieuw in kunnen zetten.
Eric: Het mooie is: we zien elkaar niet als concurrenten, maar als partner, die je de vraag stelt: hoe kunnen wij elkaar helpen? Het is aan ons samen om de klant bewust te maken van circulariteit en de opties die het met zich meebrengt. Zoals gezegd: bij circulaire projecten moeten de krachten al ineen vroeg stadium worden gebundeld.
Get in touch with [name visible on live site]
We'd love to tell you more about how we work. Schedule an appointment with us right away or leave your details. We will contact you as soon as possible.
